Tiểu đường thai kỳ là gì? Có ảnh hưởng thai nhi không?

Mang thai là một giai đoạn tuyệt vời nhưng cũng đầy thử thách đối với phụ nữ. Bên cạnh niềm vui chào đón thiên thần nhỏ, mẹ bầu cũng phải đối mặt với nhiều thay đổi trong cơ thể, trong đó có nguy cơ mắc phải một số bệnh lý. Tiểu đường thai kỳ là một trong những bệnh lý phổ biến, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Vậy tiểu đường thai kỳ là gì? Có ảnh hưởng đến thai nhi như thế nào? Cùng DiaSure Việt Nam tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1. Tiểu đường thai kỳ là gì?

1.1. Định nghĩa tiểu đường thai kỳ

Tiểu đường thai kỳ (TĐTK) là tình trạng lượng đường trong máu tăng cao, xuất hiện lần đầu tiên trong thai kỳ. Trước khi mang thai, phụ nữ có thể hoàn toàn khỏe mạnh và không có tiền sử tiểu đường. Tuy nhiên, do sự thay đổi về hoóc môn trong thai kỳ, cơ thể trở nên kháng insulin nhiều hơn. Điều này khiến lượng đường trong máu không thể được chuyển hóa một cách hiệu quả, dẫn đến tăng đường huyết.

Tiều đường thai kỳ là gì? Có nguy hiểm không

TĐTK không phải là bệnh tiểu đường loại 1 hay loại 2 mà là một tình trạng đặc thù chỉ xảy ra trong thai kỳ. Sau khi sinh con, tình trạng TĐTK thường sẽ biến mất. Tuy nhiên, TĐTK là một vấn đề nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

1.2. Nguyên nhân dẫn đến tiểu đường thai kỳ

Nguyên nhân chính gây ra TĐTK là do sự thay đổi về hoóc môn trong thai kỳ. Một số hoóc môn thai kỳ, chẳng hạn như estrogen và progesterone, làm cho cơ thể trở nên kháng insulin. Insulin là một hoóc môn giúp cơ thể sử dụng đường trong máu. Khi cơ thể kháng insulin, lượng đường trong máu không thể được chuyển hóa một cách hiệu quả, dẫn đến tăng đường huyết. Mặt khác, trong thai kỳ, cơ thể mẹ bầu cần nhiều năng lượng hơn để nuôi dưỡng thai nhi. Điều này dẫn đến sự thay đổi về chuyển hóa, khiến cơ thể khó kiểm soát lượng đường trong máu.

Nguyên nhân thứ hai khiến mẹ bầu dễ bị tiểu đường là yếu tố về di truyền. Nếu mẹ bầu có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường, nguy cơ mắc TĐTK sẽ cao hơn.

Ngoài ra, mẹ bầu trên 35 tuổi mang thai hoặc gặp tình trạng thừa cân, béo phì khi mang thai cũng có nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ cao hơn.

Mẹ bầu khó kiểm soát cân nặng có nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ

1.3. Các triệu chứng của tiểu đường thai kỳ

Không phải tất cả phụ nữ mắc TĐTK đều có triệu chứng rõ ràng. Một số phụ nữ có thể không có bất kỳ triệu chứng nào, tuy nhiên có một số triệu chứng mà bạn có thể chú ý như sau:

• Khát nước nhiều hơn bình thường: Đây là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của TĐTK.
• Đi tiểu nhiều lần: Do đường trong máu tăng cao, thận phải làm việc nhiều hơn để lọc đường ra khỏi cơ thể, dẫn đến đi tiểu nhiều hơn.
• Cảm giác mệt mỏi: Tăng đường huyết có thể làm giảm lượng năng lượng của cơ thể, dẫn đến mệt mỏi.
• Khó chịu: Tăng đường huyết có thể gây ra các triệu chứng khác, chẳng hạn như khó chịu, nhức đầu, mờ mắt, nhiễm trùng nấm men.

2. Ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ trong quá trình mang thai

Mặc dù TĐTK là tình trạng chỉ xảy ra trong thai kỳ, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

Đối với mẹ bầu có thể làm gia tăng nguy cơ sinh non do tăng đường huyết, nguy cơ tiền sản giật và mắc tiểu đường loại II sau khi sinh cũng cao hơn so với những phụ nữ không bị tiểu đường. Các trường hợp này có thể dẫn đến việc mẹ phải lựa chọn sinh mổ để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé.

Đối với thai nhi, khi người mẹ bị tiểu đường thai kỳ cũng sẽ có khả năng phải đối mặt với các nguy cơ như:

• Nguy cơ bị to thai: Tăng đường huyết có thể khiến thai nhi phát triển nhanh hơn, dẫn đến to thai.
• Nguy cơ bị suy hô hấp: Tăng đường huyết có thể gây ra các vấn đề về hô hấp cho thai nhi.
• Nguy cơ bị dị tật bẩm sinh: Tăng đường huyết có thể gây ra các dị tật bẩm sinh cho thai nhi, chẳng hạn như dị tật tim, dị tật não, dị tật tứ chi.
• Nguy cơ tử vong sơ sinh: Tăng đường huyết có thể làm tăng nguy cơ tử vong sơ sinh.

3. Chỉ số tiểu đường thai kỳ là bao nhiêu?

Chỉ số tiểu đường thai kỳ là bao nhiêu

Để chẩn đoán TĐTK, bác sĩ sẽ sử dụng xét nghiệm đường huyết. Kết quả xét nghiệm sẽ đưa ra một con số cụ thể, cho biết lượng đường trong máu của bạn. Dưới đây là các chỉ số đường huyết để chẩn đoán TĐTK:

3.1. Xét nghiệm đường huyết lúc đói

Bắt đầu xét nghiệm sau khi nhịn ăn ít nhất 8 tiếng.

3.2. Xét nghiệm đường huyết sau khi uống 100 gram glucose

Bắt đầu xét nghiệm sau khi nhịn ăn ít nhất 8 tiếng.

• Uống 100 gam glucose hòa tan trong nước.
• Xét nghiệm lượng đường trong máu sau 1 giờ và 2 giờ sau khi uống glucose.

Lưu ý:

• Các chỉ số đường huyết trên có thể thay đổi tùy theo từng cơ sở y tế.
• Nếu kết quả xét nghiệm đường huyết nằm trong giới hạn không bình thường, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm thêm các xét nghiệm khác để xác định chính xác tình trạng TĐTK.
• Phụ nữ mang thai nên thực hiện các xét nghiệm đường huyết theo lịch trình được bác sĩ chỉ định.

4. Làm thế nào để phát hiện dấu hiệu tiểu đường thai kỳ?

Để nắm bắt được thông tin sức khỏe của mẹ bà bé trong suốt thai kỳ, mẹ bầu nên đi khám thai đầy đủ theo định kỳ được bác sĩ tư vấn và thực hiện các xét nghiệm tiểu đường thai kỳ như:

4.1. Xét nghiệm đường huyết định kỳ

Có hai loại xét nghiệm chính là xét nghiệm sàng lọc và xét nghiệm chẩn đoán:

• Xét nghiệm sàng lọc: Phụ nữ mang thai nên thực hiện xét nghiệm sàng lọc TĐTK ở tuần thứ 24-28 của thai kỳ.
• Xét nghiệm chẩn đoán: Nếu kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện thêm một số xét nghiệm chẩn đoán để xác định chính xác TĐTK.

4.2. Theo dõi các triệu chứng của TĐTK

Bên cạnh các xét nghiệm đường huyết, mẹ bầu cũng cần chú ý theo dõi các triệu chứng của TĐTK. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào nêu trên trong phần 1.3, hãy liên hệ với bác sĩ càng sớm càng tốt để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Lưu ý: Các triệu chứng của TĐTK có thể giống với một số tình trạng khác, vì vậy hãy liên hệ với bác sĩ để được chuẩn đoán và điều trị chính xác.

5. Cách theo dõi chỉ số tiểu đường thai kỳ hiệu quả

5.1. Xét nghiệm đường huyết thường xuyên

Phương pháp theo dõi chỉ số TĐTK hiệu quả nhất là kiểm tra đường huyết thường xuyên. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn về thời gian và cách thức kiểm tra đường huyết tại nhà. Ngoài ta, bạn cũng có thể sử dụng máy đo đường huyết tự kiểm tại nhà hoặc đến phòng khám để kiểm tra.

5.2. Chế độ ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống hợp lý có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát lượng đường trong máu. Mẹ bầu cần hạn chế tiêu thụ đường, chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và kiểm soát lượng tinh bột. Bên cạnh đó nên tăng cường tiêu thụ trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và protein.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp mẹ bầu tăng cường sức khỏe, đề kháng và cải thiện tiểu đường thai kỳ

Một số lưu ý về chế độ ăn uống:

• Chuẩn bị bữa ăn với lượng thức ăn vừa đủ, tránh ăn quá no hoặc quá đói.
• Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn 3 bữa chính như bình thường.
• Uống nhiều nước để kiểm soát lượng đường trong máu.

5.3. Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục nhẹ nhàng và thường xuyên giúp kiểm soát lượng đường trong máu hiệu quả. Mẹ bầu có thẻ tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe và giai đoạn thai kỳ. Một số gợi ý bài tập nhẹ nhàng phù hợp với mẹ bầu: đi bộ, bơi lội, yoga, tập thể dục nhẹ nhàng tại nhà. Tránh tập thể dục quá sức và nên uống nhiều nước trước, trong và sau khi tập luyện. Với mỗi lần tập mẹ hãy cố gắng duy trì từ 30 phút – 1 tiếng.

6. Các phương pháp điều trị tiểu đường thai kỳ

6.1. Chế độ ăn uống và tập thể dục

Chế độ ăn uống và tập thể dục là phương pháp điều trị TĐTK hiệu quả nhất. Mẹ bầu nên kiểm soát chế độ ăn uống, hạn chế tiêu thụ đường, chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và kiểm soát lượng tinh bột. Nên tăng cường tiêu thụ trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và protein. Bên cạnh đó duy trì chế độ tập luyện đều đặn theo hướng dẫn bên trên.

Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh để phòng ngừa tiểu đường thai kỳ

6.2. Sử dụng insulin

Trong một số trường hợp, chế độ ăn uống và tập thể dục không đủ để kiểm soát lượng đường trong máu. Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng insulin để giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Insulin là một hoóc môn giúp cơ thể sử dụng đường trong máu hiệu quả.

6.3. Thuốc uống điều trị tiểu đường

Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc uống điều trị tiểu đường, chẳng hạn như metformin, để giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Tuy nhiên, thuốc uống điều trị tiểu đường không phổ biến trong việc điều trị TĐTK.

6.4. Theo dõi và kiểm soát chặt chẽ

Việc điều trị TĐTK cần được theo dõi và kiểm soát chặt chẽ bởi bác sĩ. Mẹ bầu cần đến thăm khám bác sĩ định kỳ, kiểm tra đường huyết theo lịch trình được bác sĩ chỉ định, và tuân theo hướng dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống và tập thể dục.

> Xem thêm:

• Tổng hợp kiến thức cần biết về bệnh tiểu đường là gì?
• Giải đáp: Chỉ số tiểu đường bao nhiêu là cao?

Kết luận

Tiểu đường thai kỳ là một tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Việc phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng để giảm thiểu các biến chứng.

Khi phát hiện các triệu chứng, Mẹ bầu cần chú ý theo dõi các triệu chứng của TĐTK, thực hiện xét nghiệm đường huyết định kỳ, tuân theo hướng dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống và tập thể dục, và kiểm soát chặt chẽ lượng đường trong máu. Tuy nhiên đây cũng không phải vấn đề nghiêm trọng, mẹ bầu hãy giữ tinh thần lạc quan, tự tin, và luôn giữ liên lạc với bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.