Đau vai gáy là một vấn đề sức khỏe phổ biến ảnh hưởng đến nhiều người ở mọi lứa tuổi. Cơn đau này có thể xuất hiện đột ngột hoặc từ từ, kéo dài trong thời gian ngắn hoặc dai dẳng, gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, hạn chế khả năng vận động và sinh hoạt. Đau vai gáy có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, từ những vấn đề đơn giản như căng cơ, thoát vị đĩa đệm đến những bệnh lý nghiêm trọng hơn.
Các vấn đề về đau cổ vai gáy cũng là nhóm câu hỏi DiaSure nhận về nhiều nhất khi tư vấn cho khách hàng. Dưới đây là bai viết tổng hợp kiến thức về các bệnh lý phổ biến liên quan đến vùng cổ vai gáy, nguyên nhân gây đau, các dấu hiệu, mẹo giảm đau khớp vai gáy hiệu quả.
1 Các bệnh lý phổ biến về vùng cổ vai gáy
Vùng cổ vai gáy là một khu vực phức tạp bao gồm nhiều cơ, dây chằng, gân, xương và dây thần kinh. Khi một hoặc nhiều bộ phận này bị tổn thương, chúng ta có thể gặp phải các vấn đề về sức khỏe, cụ thể là đau vai gáy. Thông thường, việc đau cổ vai gáy, đau khớp vai có thể dẫn đến một trong các bệnh lý xương khớp dưới đây:
1.1 Thoái hóa cột sống cổ
Thoái hóa đốt sống cổ là nguyên nhân phổ biến dẫn đến đau khớp vai gáy
Thoái hóa cột sống cổ là căn bệnh phổ biến nhất liên quan đến đau vai gáy. Khi các đĩa đệm ở cột sống cổ bị tổn thương, chúng sẽ bị mỏng đi, gây chèn ép lên các dây thần kinh, dẫn đến đau, tê, ngứa ran ở vai, cánh tay và tay.
Thoái hóa cột sống cổ có thể nhận biết bằng các dấu hiệu sau:
- Đau cổ, vai gáy, lan xuống cánh tay và bàn tay.
- Tê bì, ngứa ran ở tay, đặc biệt là ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa.
- Yếu cơ tay, khó cầm nắm vật.
- Giảm khả năng vận động cổ, khó xoay cổ.
- Đau đầu, chóng mặt, ù tai.
1.2 Viêm bao hoạt dịch
Viêm bao hoạt dịch có thể xảy ra ở nhiều vị trí khớp tay, chân, vai,…
Viêm bao hoạt dịch là một bệnh lý xảy ra khi lớp bao hoạt dịch bao quanh các khớp bị viêm, làm sưng, nóng, đỏ và đau khớp. Viêm bao hoạt dịch có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào, bao gồm cả khớp vai.
Các dấu hiệu viêm bao hoạt dịch khớp vai là:
- Đau, sưng, nóng, đỏ ở vùng vai.
- Khó vận động vai, hạn chế cử động cánh tay.
- Đau tăng lên khi vận động vai.
- Cảm giác cứng khớp vào buổi sáng.
1.3 Gai cột sống cổ
Gai đốt cột sống dễ gây ra đau khớp vai gáy
Gai cột sống cổ là sự hình thành các mấu xương nhọn ở cột sống cổ, có thể gây chèn ép lên các dây thần kinh, gây đau vai gáy, tê, ngứa ran ở tay.
Gai cột sống cổ có những biểu hiện dễ cảm nhận như:
- Đau cổ, vai gáy, lan xuống cánh tay, bàn tay.
- Tê bì, ngứa ran ở tay, đặc biệt là ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa.
- Yếu cơ tay, khó cầm nắm vật.
- Giảm khả năng vận động cổ, khó xoay cổ.
- Đau đầu, chóng mặt.
2. Nguyên nhân gây đau khớp vai gáy
Đau khớp vai gáy có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau tùy từng thể trạng, cơ địa, tuổi tác, thói quen sinh hoạt của mỗi người. Dưới đây là các dấu hiệu chung xảy ra ở hâu hết các bệnh lý xương cổ vai gáy:
2.1 Căng cơ
Căng cơ, đau cơ là nguyên nhân phổ biến nhất gây đau vai gáy. Căng cơ có thể do nhiều yếu tố như:
- Tư thế xấu: Ngồi làm việc lâu, cúi đầu nhiều, sử dụng điện thoại di động quá mức…
- Vận động mạnh, đột ngột hoặc lặp đi lặp lại: Nâng vật nặng, tập thể dục nặng quá sức…
- Căng thẳng, stress: Căng thẳng, stress mãn tính có thể làm căng cơ và gây đau.
2.2 Thoát vị đĩa đệm
Khi mắc thoát vị đĩa đệm người bệnh cũng đồng thời cảm thấy đau khớp vai gáy
Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ là một nguyên nhân phổ biến gây đau vai gáy. Khi đĩa đệm bị thoát vị, phần nhân nhầy bên trong sẽ thoát ra và chèn ép vào dây thần kinh, gây đau, tê, ngứa ran ở vai, cánh tay và tay.
2.3 Viêm khớp vai
Viêm khớp vai là tình trạng viêm ở khớp vai, có thể do nhiều nguyên nhân như: viêm bao hoạt dịch, viêm khớp dạng thấp, viêm gân tai, gai cột sống cổ,…
2.4 Các nguyên nhân khác
Bệnh lý đau cổ vai gáy cũng có thể do liên đới từ các bệnh lý mãn tính khác như:
- Bệnh lý thần kinh: Các bệnh lý thần kinh như đau dây thần kinh, bệnh lý thần kinh ngoại biên…
- Bệnh lý tim mạch: Đau ngực, đau tim…
- Ung thư: Ung thư xương, ung thư mô mềm…
- Bệnh lý nội tiết: Bệnh tiểu đường, bệnh Gout…
3. Các triệu chứng đau khớp vai gáy
Đau khớp vai gáy được chia làm nhiều loại dựa vào triệu chứng biểu hiện:
3.1 Đau mạn tính
Đau vai gáy mạn tính là tình trạng đau vai gáy dai dẳng, kéo dài hơn 3 tháng. Đau mạn tính có thể do nhiều nguyên nhân như thoái hóa cột sống cổ, gai cột sống cổ, viêm bao hoạt dịch…
- Đau nhức dai dẳng: Đau thường kéo dài, dai dẳng, không thuyên giảm, rất khó chịu, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau khi thức dậy.
- Đau lan tỏa: Cơn đau thường lan tỏa từ vùng cổ xuống vai, cánh tay, bàn tay.
- Đau âm ỉ, giật, co thắt: Cơn đau có thể âm ỉ, giật, co thắt, khiến người bệnh khó chịu, ảnh hưởng đến giấc ngủ.
- Giảm khả năng vận động: Khó xoay cổ, nhấc tay, giơ tay cao.
3.2 Đau đột ngột
Đau vai gáy đột ngột có thể do chấn thương, thoát vị đĩa đệm cổ, viêm gân…
- Đau dữ dội: Cơn đau đột ngột, rất dữ dội, có thể gây choáng váng, khó thở.
- Đau lan tỏa: Cơn đau lan tỏa từ vùng cổ xuống vai, cánh tay, bàn tay, thậm chí lan xuống ngón tay.
- Tê bì, ngứa ran: Tê bì, ngứa ran ở tay, thậm chí mất cảm giác ở tay.
- Yếu cơ tay: Yếu cơ tay, khó khăn trong việc cầm nắm, giơ tay.
3.3 Đau kèm theo các triệu chứng khác
Đau vai gáy có thể kèm theo các triệu chứng khác như:
- Đau đầu, chóng mặt, ù tai, hoa mắt.
- Tê bì, ngứa ran ở tay, mất cảm giác ở tay.
- Yếu cơ tay, khó khăn trong việc cầm nắm, giơ tay.
- Khó nuốt.
- Khó thở.
4. Mẹo chữa đau khớp vai gáy
Khi gặp phải tình trạng đau khớp vai gáy, bạn có thể áp dụng một số biện pháp tự chăm sóc tại nhà để giảm đau, cải thiện tình trạng:
4.1 Nghỉ ngơi và hạn chế vận động
Trong những ngày đầu khi cơn đau xuất hiện, bạn nên nghỉ ngơi, hạn chế vận động để cơ thể được phục hồi. Thay vì ngồi lâu ở một tư thế, bạn nên di chuyển nhẹ nhàng, thay đổi tư thế thường xuyên.
4.2 Chườm nóng hoặc lạnh
Chườm nóng hoặc lạnh có thể giúp giảm đau và sưng.
Chườm nóng: Chườm nóng lên vùng vai gáy giúp giãn cơ, giảm đau, cải thiện tuần hoàn máu. Bạn có thể sử dụng túi chườm nóng, khăn ấm hoặc tắm nước nóng.
Chườm lạnh: Chườm lạnh giúp giảm sưng, giảm đau, giảm viêm. Bạn có thể sử dụng túi chườm lạnh, khăn lạnh hoặc túi đá.
4.3 Dùng thuốc giảm đau
Thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol, ibuprofen có thể giúp giảm đau hiệu quả. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.
4.4 Massage
Massage đều đặn có thể làm giảm cơn đau khớp vai gáy
Massage là một phương pháp hiệu quả để giảm đau vai gáy. Massage giúp giãn cơ, cải thiện tuần hoàn máu, giảm sưng, giảm đau. Bạn có thể tự massage hoặc tìm đến dịch vụ massage chuyên nghiệp.
4.5 Tập thể dục nhẹ nhàng
Tập thể dục nhẹ nhàng giúp giãn cơ, cải thiện tuần hoàn máu, giảm sưng, giảm đau. Bạn có thể thực hiện các bài tập như kéo giãn nhẹ nhàng, tập yoga, tập thể dục dưỡng sinh…
4.6 Chế độ ăn uống hợp lý
Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, uống đủ nước là rất quan trọng để cơ thể khỏe mạnh, phòng ngừa đau vai gáy. Bạn nên ăn uống đa dạng, tránh ăn những thức ăn không tốt cho sức khỏe như đồ ngọt, đồ béo, đồ ẩm thực nhanh…
4.7 Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu là một phương pháp điều trị hiệu quả cho đau vai gáy, đặc biệt là do thoái hóa cột sống cổ, gai cột sống cổ… Vật lý trị liệu giúp giãn cơ, cải thiện tuần hoàn máu, giảm đau, chỉnh sửa tư thế, tăng cường khả năng vận động. Một số phương pháp vật lý trị liệu cho đau vai gáy bao gồm:
- Kéo giãn cột sống cổ: Kéo giãn nhẹ nhàng giúp giảm áp lực lên cột sống cổ, giảm đau.
- Massage: Massage giúp giãn cơ, cải thiện tuần hoàn máu, giảm đau.
- Sử dụng nhiệt trị liệu: Sử dụng nhiệt trị liệu giúp giảm đau, giảm viêm, giãn cơ.
- Tập thể dục dưỡng sinh: Tập thể dục dưỡng sinh giúp cải thiện tuần hoàn máu, giúp cơ thể dẻo dai, giảm đau.
4.8 Sử dụng thuốc Đông y
Thuốc Đông y có thể giúp giảm đau, giảm viêm, cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường sức khỏe cho người bệnh. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc Đông y.
5. Phòng ngừa vai gáy ngay tư bây giờ – Bảo vệ cột sống của bạn
Dưới đây là một số biện pháp giúp bạn phòng tránh đau vai gáy hiệu quả:
5.1 Thực hiện tư thế đúng
Tư thế đúng, đặc biệt khi ngồi làm việc, là rất quan trọng để phòng ngừa đau vai gáy. Bạn nên ngồi thẳng lưng, vai thẳng, đầu nghiêng nhẹ về phía trước, không cúi gập người quá nhiều.
- Khi ngồi làm việc, bạn nên sử dụng ghế có đệm lưng và tay tựa để hỗ trợ cột sống.
- Khi sử dụng máy tính, nên đặt màn hình ở độ cao phù hợp với mắt, không cúi gập người quá nhiều.
- Khi đi bộ, nên giữ lưng thẳng, vai thẳng, đầu nghiêng nhẹ về phía trước.
5.2 Vận động thường xuyên
Vận động thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn máu, giãn cơ, tăng cường sức khỏe cho cột sống, giúp phòng ngừa đau vai gáy. Bạn có thể thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ, tập yoga, tập thể dục dưỡng sinh…
5.3 Giảm căng thẳng
Căng thẳng, stress có thể gây căng cơ, tăng áp lực lên cột sống, gây đau vai gáy. Bạn nên tìm cách giảm stress, như tập yoga, thiền định, nghe nhạc, tắm nóng, nói chuyện với người thân…
5.4 Chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng giúp cơ thể khỏe mạnh, phòng ngừa đau vai gáy. Bạn nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả, thực phẩm giàu canxi, vitamin D, thực phẩm chống viêm…
5.5 Khám sức khỏe định kỳ
Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, bao gồm cả đau vai gáy. Bạn nên khám sức khỏe định kỳ 6 tháng hoặc 1 năm một lần.
Xem thêm:
- Sữa hạt xương khớp thuần chay nên chọn loại nào tốt nhất?
- Đừng lơ là các dấu hiệu cảnh báo viêm khớp sau đây!
Kết luận
Đau khớp vai gáy là một vấn đề sức khỏe phổ biến, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Bạn cần lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp với nguyên nhân gây bệnh và tình trạng của bản thân. Bên cạnh việc điều trị, việc phòng ngừa đau vai gáy đóng vai trò rất quan trọng, giúp bạn sống độc lập và tự tin hơn.
